Хүүхэлдэйн "Үльгэр" театр шэнэ хаһадаа бэлдэнэ

Буряад Уласта үхибүүдтэ зорюулагдаhан, өөрын онсо маягтай хүүхэлдэйн «Үльгэр» театр - «Ал­тан баг» гэhэн Россиин алдар нэрэтэй театральна шангай дүрбэдүгээр лауреат юм. Театрай тайзан дээрэ дүшэ гаран зүжэгүүд табигдана. «Үльгэр» Россиин ба уласхоорондын фестивальнуудта эдэбхитэйгээр хаба­ададаг. «Путь кочевника», «Байкальское кольцо» гэhэн уласхоорондын хүүхэлдэйнүүдэй фестивальнуудые эм­хидхэгшэ юм

«Үльгэрэй» репертуарта ород, хари гүрэнэй автор­нуудай зохёолнууд, Цырен Шагжинай, Цырен-Базар Бадмаевай, Михаил Батои­най, Жан Зиминэй ба бусад буряад драматургнуудай зүжэгүүд ородог. Эдир за­ахан харагшадтай нягта хол­боотой энэ театр хүүгэдэй сэсэрлиг, hургуулинуудта ошожо, шэнэ зүжэгүүдые харуулдаг, актёрнуудтай ба хүүхэлдэйнүүдтэй уулзалга­нуудые үнгэргэдэг.

«Үльгэр» театр 1967 ондо байгуулагдаһан түүхэтэй. 49-дэхи театральна хаһадаа хөөрхэн харагшадаа баясуул­ха гэжэ мүнөө бэлдэнэ.

«Үльгэрэй» ахамад найру­улагша Эрдэни Жалцанов «Буряад үнэнэй» уншагша­дые зохёохы түсэбүүдтэйгээ танилсуулба.

- Гурбадахи жэлээ те­атрайнгаа шэнэ хаһа сен­тябриин 1-дэ эхилнэбди, юундэб гэхэдэ, энэ Эрдэмэй hайндэр, бүхы үхибүүд сэ­сэрлигээ, hургуулияа ошо­но, манай театр үхибүүдтэ хабаатай хадаа, баярынь баһа хубаалсанабди. Сен­тябриин 1-дэ «Красная ша­почка» гэhэн мэдээжэ онто­хоноор шэнэлэгдэhэн зүжэг табихабди. Найруулагшань - Ольга Шуст. Саашадаа за­луу найруулагша Алдар Хи­шектуевай түрүүшын ажал - «Три поросенка» зүжэг ха­руулхабди.

Сентябриин 15-hаа 20 хүрэтэр Самара хотодо «Һолонго» гэhэн хүүхэлдэйнүүдэй үндэhэн театрнуудай уласхоорондын фестивальда уряалтайбди. Энэ фестиваль 2005 онhоо үнгэргэгдэнэ, мүнөө 10 жэлэйнгээ ойн баяр тэмдэглэхэнь. Тэндэ ма­най театр хоёрдохиёо ошохо. 2013 ондо «Дочь Байкала – Ангара» гэжэ зүжэг абаашаа hэмди. Мүнөө «Под вечным светом кумалана» гэhэн бу­ряад, эвенк яhатанай үльгэр домогуудта үндэһэлhэн шэнэ зохёол харуулхабди. Энэ зүжэг «Алтан баг» шанда хүртэнхэй.

Октябрь hарада жэл бүри үнгэрдэг, заншалта болоhон «Зархайн шэдитэ үльгэрнүүд» гэhэн мүрысөө эмхидхэхэбди. Энэ хэмжээ ябуулгын гурим Буряад Ула­сай аймагуудаар тараагдан­хай. Нёдондо энэ мүрысөөндэ хорёод үхибүүдэй коллектив хабаадаа.

Саашадаа шэнэ жэлэй hайндэрнүүдтэ зорюулагдаhан ород хэлэн дээрэ шэнэ хоёр зүжэг харуул­хабди. Энэ хадаа «Царевна- лягушка» (найруулагшань Ольга Шуст) ба аймагуу­дай, хотын сэсэрлигүүдээр, hургуулинуудаар ябажа ха­руулха «Приключения Мум­мий Троллей» (найруулаг­шань Белигма Улзытуева).

Ерэхэ жэлэй март-апрель hарануудта буряад хэлэн дээрэ бэлигтэй буряад уран зурааша Алла Цыбиковагай 65 жэлэй ойн дурасхаалда зорюулагдаhан «Алла» зүжэг табихабди, найруулагшань - Эрдэни Жалцанов.

2016 ондо «Торой банди» гэhэн буряад-монгол хэлэн дээрэ шэнэ зүжэг харуул­хабди. Энэ зүжэг 19-дэхи зуун жэлэй Монголой, Хита­дай дэбисхэр дээрэ болоhон ушарнууд дээрэ үндэһэлнэ. Гол герой манай буряад Тахуунайда, Будамшууда, хари гүрэнэй Робин Гудта адли гэхэ юм гү. Тэрэ сагта манжуурай хитадуудай ха­шалтада диилдэхэгүй гээд, баяшуулай мал адуу хулууга­ад, үгытэйшүүлдэ тараадаг байгаа. Хара багаhаа хойшо хэсүүхэн, хатуу эрхэ байдал­да үндыhэн энэ хүн захагүй талаяа шэмэглэжэ, дуу зо­хёожо дууладаг, аргагүй hонин хуби заяатай хүн байһан. Хэды дахин шорондо (түрмэдэ) hуугаад тэрьелдэг һэн. Монголдо ехэ мэдээжэ, алдар суутай хүн. Энэ зүжэг соо олон дуунууд дуулагдаха, жэнхэни монгол хүгжэм зэ­дэлхэ. Зүжэгэй уран зурааша Зоригто Доржиев, Михаил Батоин, Эрдэни Жалцанов найруулһан байна.

Хабартаа, апрель hарада, Татарстан Улас гастроль­до ошоходоо, таба-зургаан зүжэгүүдээ абахабди. Ти­ихэдээ хүүхэлдэйнүүдэй социальна удхатай шог зүжэг абаашаха гэжэ түсэблэнэбди.

- Эрдэни Батоочирович, «Үльгэр» театрта залуу ажалшад ерэнэ гү?

- Манай коллектив урагшаа hанаатай, ходо шэнэ юумэ зохёожо, ха­рагшадаа баясуулха гэжэ олон жэлнүүдтэ оролдо­жо хүдэлнэ. Олон залуу ак­тёрнууд ерэнхэй, нёдондо Санкт-Петербургын театрай академи дүүргэһэн 4 монгол мэргэжэлтэд манай театрта хүдэлхэеэ ерээ.

- Эрдэни Батоочирович, һаяын жэлнүүдтэ театр ямар түсэбүүдтэйб?

- 2017 ондо «Үльгэр» те­атр 50 жэлтэй болохонь. Энээндэ зорюулжа, сентябрь hарада уласхоорондын «Бай­кальское кольцо» фести­валь үнгэргэхэ гэжэ түсэб табинхай байнабди. Энэ фе­стиваль үнинэй эхитэй, тэ­рэнээ үргэлжэлүүлжэ, Росси­ин эрхим хүүхэлдэйнүүдэй коллективүүдые урихабди, хари гүрэнhөө олон айлшад бууха.

Бэлигтэй «Үльгэр» те­атрай ажалшадта зохёо­хы шэнэ амжалта хүсөөд, буряад уран зохёолоо хүгжөөжэ, ургажа ябаа эдиршүүлые үндэhэн түүхэтэй, арадай аман зохё­олтой, ёhо заншалтай та­нилсуулжа, хүмүүжүүлгын ехэ ажал бэелүүлжэ байһанайнь түлөө ехэ баяр хүргэебди, дуулгаха «Буряад Унэн».